Spekulujemy, rozważamy, gdybamy - o okresach warunkowych w języku angielskim

Okresy warunkowe w języku angielskim często wydają się abstrakcyjne i skomplikowane, jednakże ich użyteczność w codziennej komunikacji jest nieoceniona. Biegłe posługiwanie się okresami warunkowymi przenosi nas na wyższy poziom komunikatywności, umożliwiając precyzyjne wyrażenie nieraz bardzo skomplikowanych komunikatów. Jeśli po tym wstępie czujecie się zachęceni do zgłębienia okresów warunkowych, zapraszam do dalszego czytania.

Co dokładnie wyrażają okresy warunkowe? Okresy warunkowe w języku angielskim służą do spekulacji i formułowania przypuszczeń o tym, co mogło się wydarzyć i co chcielibyśmy, aby się wydarzyło.

Podstawowe cechy charakterystyczne okresów warunkowych:

• Zdania warunkowe w języku angielskim można tworzyć na pięć głównych sposobów. Wszystkie te zdania składają się z dwóch części: ze zdania wprowadzanego przez spójnik if i zdania głównego.

• W zdaniach przeczących okresu warunkowego możemy zastosować konstrukcję zdania z unless, zamiast z if.

• W wielu formach okresu warunkowego występują czasowniki w czasach przeszłych, mimo że nie odnosimy się do wydarzenia z przeszłości - to tzw. przeszłość nierzeczywista - the unreal past.

W poniższym zestawieniu znajdziecie podstawowe informacje odnośnie poszczególnych okresów warunkowych, czyli nazwę okresu warunkowego, jego zastosowanie oraz formę.

Typ okresu warunkowego - Zastosowanie - Konstrukcja

Zerowy okres warunkowy - Prawdy ogólne, prawdy generalne - If + Present Simple, Present Simple

I okres warunkowy - Warunek możliwy do spełnienia i jego prawdopodobny skutek - If + Present Simple, Future Simple

II okres warunkowy - Warunek hipotetyczny i jego prawdopodobny skutek - If + Past Simple, tryb przypuszczający present conditional*

III okres warunkowy - Warunek nierealny w czasie przeszłym i jego prawdopodobny skutek w przeszłości - If + Past Perfect, tryb przypuszczający perfect conditional**

Mieszany okres warunkowy - Warunek nierealny w czasie przeszłym i jego prawdopodobny skutek w teraźniejszości - Past Perfect, Tryb przypuszczający present conditional*

*present conditional ---> would + infinitive (bezokolicznik)

** perfect conditional ---> would + have + past participle (czasownik regularny z końcówką -ed lub nieregularny w formie trzeciej)

ZEROWY OKRES WARUNKOWY (THE ZERO CONDITIONAL)

Zerowy okres warunkowy stosujemy odnosząc się prawd generalnych, takich jak fakty naukowe, czyli do czynności lub wydarzeń prawdziwych, mających miejsce w teraźniejszości lub zawsze. W obu częściach zdania występuje czas Present Simple i, co ważne, spójnik if możemy zazwyczaj zastąpić wyrazem when bez zmiany znaczenia.

KONSTRUKCJA:

If + czas Present Simple, czas Present Simple PRZYKŁADY:

If + czas Present Simple, czas Present SimpleIf you heat ice, it melts.When you mix red and blue, you get purple.

I OKRES WARUNKOWY (TYPE 1 CONDITIONAL)

I okres warunkowy wyraża warunek możliwy do spełnienia i jego możliwe konsekwencje. Stosujemy go odnosząc się do teraźniejszości lub przyszłości, gdy sytuacja jest realna. Często używamy tych zdań w ostrzeżeniach. W pierwszym okresie warunkowym, zdanie wprowadzone za pomocą if występuje w czasie teraźniejszym prostym Present Simple a zdanie główne w czasie przyszłym prostym Future Simple.

KONSTRUKCJA:

If + czas Present Simple, czas Future Simple. PRZYKŁADY:

If you don't hurry, you will miss the train.

What will you do if you make a mistake?

If she is late again, I will be furious.

II OKRES WARUNKOWY (TYPE 2 CONDITIONAL)

II okres warunkowy stosujemy odnosząc się do sytuacji i warunków nierealnych w teraźniejszości lub przyszłości. Sytuacje i warunki te są praktycznie niemożliwe do spełnienia. Inaczej mówiąc, II okres warunkowy wyraża warunek hipotetyczny i jego prawdopodobnego skutek. Zdania te nie opierają się na faktach. W zdaniu podrzędnym, wprowadzonym za pomocą if, używamy czasu przeszłego prostego Past Simple, a w zdaniu nadrzędnym trybu przypuszczającego present conditional.

KONSTRUKCJA:

If + czas Past Simple, tryb przypuszczający Present Conditional

*present conditional ---> would + infinitive (bezokolicznik) PRZYKŁADY:

If the weather wasn't so bad, we would go to the park.

If you really loved me, you would buy me a diamond ring.

W II okresie warunkowym, powszechnym jest użycie if I were zamiast if I was (tzw. subjunctive mood - tryb łączący):

If I were you, I would give up smoking.

If I were taller, I would buy this dress.

W II okresie warunkowym możemy używać czasowników modalnych zamiast would, w celu wyrażenia stopnia pewności, przyzwolenia lub zalecenia odnośnie rezultatu:

We might buy a larger house if we had more money.

He could go to the concert if you gave him your ticket.

III OKRES WARUNKOWY (TYPE 3 CONDITIONAL)

III okres warunkowy mamy do czynienia z czasem przeszłym i sytuacją hipotetyczną, gdy wyobrażamy sobie co by było, gdybyśmy w danej sytuacji w przeszłości mieli inną wiedzę lub postąpili inaczej. Zdania tego typu są nierzeczywiste, ponieważ w chwili obecnej jest już zbyt późno by cokolwiek odwrócić. Stosowanie III okresu warunkowego sugeruje zawsze pewien żal. W tego typu zdaniach, zdanie wprowadzone za pomocą if występuje w czasie przeszłym Past Perfect, a zdanie nadrzędne w trybie przypuszczającym Perfect Conditional.

KONSTRUKCJA:

If + czas Past Perfect, tryb przypuszczający Perfect Conditional

*perfect conditional ---> would + have + past participle (czasownik regularny z końcówką -ed lub nieregularny w formie trzeciej) PRZYKŁADY:

If you had worked harder, you would have passed your exam.

If you hadn't lied to me before, I would have believed you.

If I had known you were in hospital, I would have visited you.

MIESZANY OKRES WARUNKOWY (MIXED TYPE CONDITIONAL)

Gdy zdarzy się, że dwie części zdania warunkowego odnoszą się do różnych czasów gramatycznych, mówimy o mieszanym okresie warunkowym. Używamy go, aby odnieść się do warunku z przeszłości i jego konsekwencji w teraźniejszości.W tego typu zdaniach, zdanie wprowadzone za pomocą if występuje w czasie przeszłym Past Perfect, a zdanie nadrzędne w trybie przypuszczającym Present Conditional.

KONSTRUKCJA:

If + czas Past Perfect, tryb przypuszczający Present Conditional

*present conditional ---> would + infinitive (bezokolicznik) PRZYKŁADY:

If I had worked harder at school, I would have a better job now.

If we had looked at the map we wouldn't be lost.

I would be a millionaire now if I had taken that job.

JAK SIĘ TEGO NAUCZYĆ?

Aby łatwo przyswoić sobie konstrukcję i zastosowanie poszczególnych okresów warunkowych najlepiej jest wybrać jedno zdanie, które wg nas najtrafniej obrazuje zastosowanie danego okresu warunkowego i... nauczyć się go na pamięć!Dobrze jest wybrać takie zdanie które z czymś nam się kojarzy, jest dla nas zabawne lub uruchamia nasze emocje gdyż np. doświadczyliśmy podobnej sytuacji. W ten sposób mimochodem zapamiętamy też konstrukcję i później łatwiej nam będzie tworzyć własne zdania w oparciu o konstrukcję zapamiętanego zdania.Nieocenione będą też ćwiczenia gramatyczne, po ty by zautomatyzować wybór odpowiedniej konstrukcji. Godne uwagi ćwiczenia gramatyczne znajdziesz tutaj oraz tutaj.

A zatem, do dzieła!

Trzymam kciuki!